
“Ik ben vijfenveertig Veerle. Ik denk en doe dus al meer dan veertig jaar dingen op deze manier. Ik twijfel er echt aan of ik dat nog ga kunnen veranderen! En als het wel mogelijk is, is het ongetwijfeld heel moeilijk.”
Zulke uitspraken (of varianten hierop) hoor ik héél vaak in mijn praktijk. En weet je wat? Ik geef cliënten die zoiets zeggen altijd gelijk! Want het is waar dat veranderen lastig is. Het klopt dat dat veel tijd en inspanning vraagt. En daar wil ik heel eerlijk over zijn.
Maaaaar, ik voeg er ook altijd aan toe dat het wel kan! (Het zou als coach natuurlijk nogal absurd zijn om daar niet in te geloven 😉 ) Ik vertel dan dat er heel wat manieren bestaan om veranderen gemakkelijker te maken en ééntje daarvan is ‘doen alsof’.
Beginnen met je gedachten of met je gedrag?
Als ik dat zeg, kijken de meeste mensen me met gefronste wenkbrauwen aan. Ze zijn argwanend omdat ze ervan uit gaan dat ze hun gedrag gemakkelijker kunnen veranderen als ze eerst hun overtuigingen over de wereld en zichzelf bijstellen. Maar in veel gevallen werkt het precies andersom: je stelt je overtuigingen makkelijker bij door éérst je gedrag te veranderen!
Stel bijvoorbeeld dat jij veel stress ervaart omdat je moeite hebt met nee zeggen; met grenzen stellen. Je zou dan kunnen gaan uitpluizen welke gedachten je tegenhouden en welke gevoelens ermee gepaard gaan. Is dat boeiend? Ongetwijfeld! Is het verhelderend? Jazeker! Maar is het ook tijdrovend en soms confronterend? Ja, absoluut! En is er na die sessies dan iets veranderd? Het antwoord hier is jammer genoeg ‘neen’! Het is niet omdat je iets begrijpt of inziet, dat je ook iets anders gaat doen. En dat is precies waarom deze aanpak (in deze volgorde) minder goed werkt.
Veranderen door te doen
Je kunt het snelst en gemakkelijkst verandering brengen door iets te gaan doen! In dit voorbeeld dus duidelijk op je strepen staan en nee zeggen als dat nodig is. Waarschijnlijk zal het je veel moeite kosten om je zo te gedragen, maar door te doen alsof je al goed grenzen kan stellen, zet je iets heel interessants in gang. Je kan niet alleen ervaren hoe het werkelijk is, je houdt je brein ook zodanig voor de gek dat het zal reageren.
Dat heeft allemaal te maken met de behoefte van de mens om gedrag te stellen dat in overeenstemming is met zijn overtuigingen. Is dat niet het geval, is er m.a.w. tegenstrijdigheid of een onaangename spanning, dan noemen we dit in het vakjargon cognitieve dissonantie. En om van dat vervelende gevoel af te geraken, gaan we onze opvattingen of ons gedrag aanpassen.
Als jij dus – al is het met knikkende knieën – nee blijft zeggen en je grenzen blijft bewaken, ga je op den duur je denken aanpassen om de spanning op te heffen. Voor je het goed en wel beseft, ontstaat er zo een duurzame gedragsverandering. En dat dus allemaal door eerst te doen alsof…
Fake it till you make it!
De uitdrukking “Fake it till you make it” is dus zo gek nog niet. Integendeel! Door je te gedragen alsof je al stressbestendig bent, ga je het na een tijdje ook echt worden! Klinkt geweldig, toch?
Ik ga alvast nog wat doen alsof ik een superpoetsvrouw ben die alles altijd spik en span heeft. En jij? Wat ga jij vandaag nog doen alsof?